Op 1 mei 1890 wordt voor het eerst deze dag gevierd. Aanleiding is de invoering van de achturige werkdag als algemeen aanvaarde arbeidstijd. In landen of bedrijven die nog langere werkdagen, vaak van 10 uur, hebben strijden de arbeiders voor hun recht. Pas na de Eerste Wereldoorlog levert dit veelal het gewenste resutlaat op.
In Nederland wordt per 1 juni 1919 de achturige werkdag wettelijk ingevoerd voor fabrieken, werkplaatsen en kantoren. Voor winkels, horeca en ziekenhuizen geldt nog wel een tienurige werkdag (55 uur per week). Pas in 1962 wordt de 40-urige werkweek ingevoerd, met een vrije zaterdag.
Troelstra was vanaf dat hij de optocht op 1 mei 1890 zag voorvechter voor de rechten van de arbeiders.
