Sport

Van elfstedentocht tot voetbal

Van houtsnede naar pictogrammen

De eerste postzegels met sport als thema verschenen in 1928, het jaar dat de Olympische Spelen in Amsterdam werden gehouden. De gebruikte techniek was de houtsnede, waardoor de sporters nog wat algemeen en schematisch ogen. Vooral een ontwerp met een speler in origineel ‘Olympia-tenue’ riep flink wat discussie op: een naakte man op een postzegel… dat kon echt niet!
Door de jaren heen ontstonden uiteenlopende ontwerpen voor Olympische Spelen. Will van Sambeek experimenteerde in 1972 met stroboscopische fotografie. Ondanks de dynamiek vond men de beelden echter te onduidelijk en werd gekozen voor het ontwerp met een scorebord.
Erik Spiekerman koos in 1992 voor een typografische postzegel en Toon Michiels speelde in 1993 voor de serie Europese Jeugd Olympische Dagen met pictogrammen.

Wedstrijd om de bal

Voetbal, dé nationale sport in Nederland, is een geliefd onderwerp op postzegels. De ontwerpen zijn heel gevarieerd. Op de eerste voetbalpostzegel van 1928 zien we een anonieme speler met een bal; voetballers waren toen nog geen bekende Nederlanders. Een afbeelding van een voetbalschoen werd afgekeurd omdat deze teveel op een bergschoen leek.

In 1976 is het een kindertekening, die als deel van de kinderpostzegels een dramatisch moment van een wedstrijd laat zien. Toon van Driels voetbalstrip FC Knudde is in 1998 op een postzegel vereeuwigd.

Iets abstracter is de postzegel uit 1989 ter ere van ‘100 jaar Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond’. Over een foto van een voetballende jongen is een schematische voorstelling getekend van het beslissende doelpunt van Marco van Basten in de finale van het EK in 1988, toen Nederland won van  Rusland en Europees kampioen werd!

Altijd kleurrijk, meestal feest

Niet alleen voetbal maar sport überhaupt is een populair onderwerp op postzegels: altijd kleurrijk, altijd spannend.
Naast de Olympische Spelen en voetbal - volkssport nummer één -, zijn heel veel andere sporten op postzegels te vinden zoals tennis, hockey, gymnastiek en atletiek.
Meestal is een kampioenschap of een jubileum de aanleiding voor een nieuwe sportpostzegel. De Nijmeegse Vierdaagse bijvoorbeeld, het grootste wandelevenement ter wereld, is in 1976 vereeuwigd bij haar 60ste verjaardag.

Wachten op ijs

Zestien keer is de Elfstedentocht gereden: de eerste in 1909 en de laatste in 1997. Bijna 200 kilometer schaatsen over natuurijs, over sloten en meren, tussen de weilanden en onder bruggen door. Aangemoedigd door honderdduizenden toeschouwers. Toch zijn er maar twee postzegels over dit evenement verschenen.

Eén is in 1997 ontworpen door Gerard Hadders en Ewoud Traast, de andere in 1999 als deel van de serie ‘Hoogtepunten uit de 20ste eeuw’ door Hans Bockting en Will de l’Ecluse. Op beide zegels staat een rij schaatsers die elkaar uit de wind houden – een karakteristiek beeld van de Elfstedentocht. Op de zegel van 1997 is ook het halfbevroren hoofd van schaatser Dick Neijzing te zien naast een drietal ‘sneeuwvlokken’ dat is opgebouwd uit de namen van de elf Friese steden waar de tocht langs voert.

In de winters van 1993 en 1998 lagen de ontwerpen trouwens al klaar maar de tocht ging niet door en de postzegels werden nooit uitgegeven. Op deze website een exclusieve blik op deze ontwerpen!